Solidarni z Ukrainą! Солідарні з Україною!

24 lutego 2022, we wczesnych godzinach porannych oddziały sił powietrznych, lądowych i morskich Federacji Rosyjskiej z kilku kierunków, zaatakowały bez wypowiedzenia wojny Ukrainę. Narastający konflikt budził obawy świata. Docierał w Polsce do wszystkich emocjonalnie związanych z sąsiadem. Tak było i w Lublinie Wehikułu, jak i w Głogowie jego czytelników. Po inwazji powiedział Prezydent Rafael Rokaszewicz: Kamieniec Podolski jest naszym miastem partnerskim. Mamy z nimi [mieszkańcami] bardzo dobre kontakty. Organizujemy wspólnie wymiany młodzieży, nauczycieli, kontakty między przedsiębiorcami, wymieniamy doświadczenia jako samorządowcy. Nasze miasto partnerskie zwróciło się do nas z prośbą o pomoc, aby dostarczyć im niezbędne rzeczy potrzebne dla szpitala, a także dla mieszkańców.

Już pierwsze godziny zbiórek pokazały wielką ofiarność. Głogów deklaruje i niesie pomoc. Tak jest w całej Polsce. Teraz wojna za Bugiem jest najważniejszym dla nas wydarzeniem. Bardzo groźnym. W Kijowie, Lwowie i innych miejscach wyją syreny, w Kamieńcu Podolskim mieszkają nasi przyjaciele. Jesteśmy z Wami.

Twierdza w Kamieńcu Podolskim (fot. Wikipedia)

W lutym Wehikuł czasu przez kilka dni przebywał w Głogowie, Lubinie i Legnicy. W tym czasie, obok rozmów, spotkań, trwały zaplanowane wydarzenia. Pojawiły się, niestety, również te niespodziewane. Najgorsze i najsmutniejsze.

6 lutego zmarł Telemach Pilitsidis (7.01.1941 – 6.02.2022) znakomity artysta malarz, poeta, filozof i pedagog. Grek z urodzenia, Polak z wyboru, absolwent krakowskiej ASP, uczeń prof. Jerzego Nowosielskiego, laureat wielu nagród. 12 lutego na Brzostowskim cmentarzu żegnały go tłumy głogowian.

• 

 Artysta w głogowskiej pracowni (Fot. Izabela Owczarek)

10 lutego zmarł prof. Stefan Bednarek, były dyrektor Instytutu Kulturoznawstwa UWr., prezes Dolnośląskiego Towarzystwa Regionalnego, członek Rady Naukowej przy Radzie Krajowej Ruchu Stowarzyszeń Regionalnych RP. Wśród regionalistów z Dolnego Śląska uczestniczących w pogrzebie była delegacja TZG w składzie: Zbigniew Mazurek i Antoni Bok. Byli bliskimi współpracownikami Profesora.

Prof. S. Bednarek (Fot. UWr., Przegląd Uniwersytecki on-line)

 

Wśród wydarzeń w Głogowie, którym można było się przez chwilę przyglądać były Czwarte Mistrzostwa Świata w Pływaniu Lodowym (IISA 4th Ice Swimming World Championship Glogow 2022), organizowane na odrzańskiej zatoce przy Marinie. Drugi tydzień Zimy w Twierdzy udowodnił, jak potrzebna miastu i ciekawym przeszłości jest ta impreza.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2022 rokiem Józefa Rufina Wybickiego. Właśnie minęła 95. rocznica ustanowienia Mazurka Dąbrowskiego hymnem narodowym. 10 marca będziemy obchodzić 200. rocznicę jego śmierci. Zapraszamy pod pomnik w tym dniu, gdzie TZG i MAH, przy wsparciu Miasta Głogowa, zaplanowały obchody. Szczegółowe informacje ukażą się na stronach internetowych i portalach społecznościowych.

17 marca 1490 roku, król Węgier i Czech Maciej Korwin do magistratu miasta Głogowa skierował pismo nadające miastu herb – czarnego kruka Korwinów, o czym niżej. Ale w tym miejscu przypominamy o związku Głogowa z Korwinami z innego powodu. Otóż do Sejmu wpłynął projekt ustawy o przekazaniu Węgrom, przechowywanego w Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu od 500 lat, bezcennego rękopisu pochodzącego z czasów korwinowskich i oznaczonego królewskim herbem i krukiem.

Jak pięknie iluminowany jest manuskrypt możemy zobaczyć tu. (internet)

Czytaj dalej →

Rok Józefa Wybickiego – 200 lat od śmierci, 275 lat od urodzin i 225 lat od powstania „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech”, 95 lat od ustanowienia Pieśni Legionów polskim hymnem narodowym, Sejm RP – „przekonany o wyjątkowym znaczeniu dorobku Józefa Wybickiego, oddając hołd jego dokonaniom” – ustanowił 2022 rok, rokiem Józefa Wybickiego.

Autor słów Mazurka Dąbrowskiego przebywał w Głogowie kilka razy. Witał na pobliskiej granicy z Księstwem Warszawskim cesarza Napoleona Bonaparte, tkwił w twierdzy kilka miesięcy w drugiej fazie oblężenia 1813/14, usiłując założyć sieć informacyjną. Najbliższa okazja do uczczenia jego pamięci, będzie 10 marca, kiedy pod pomnikiem Twórcy Mazurka można by złożyć mu hołd w 200 rocznicę śmierci, co Wehikuł nieśmiało sugeruje.

W roku 100. rocznicy odzyskania niepodległości odsłonięto na placu Jana Nepomucena Umińskiego pełno postaciowy pomnikJózefa Rufina Wybickiego. (fot. Jacek Maciejewski)

Sto lat temu, czyli o dwóch jubileuszach głogowskiej przeszłości. W bieżącym roku, miesiąc po miesiącu obchodzimy setną rocznicę dwóch wydarzeń dotyczących ważnych dla przeszłości i pamięci byłych mieszkańców Głogowa.

23 stycznia 1922 zmarł w Głogowie Julius Blaschke. Miejscowy nauczyciel, organista, historyk. Był autorem książek o historii miasta i regionu. Wykorzystywanym do czasów obecnych i uznanym dziełem jest nieprzetłumaczona do dziś monografia Geschichte der Stadt Glogau Und des Glogauer Landes, wydana w 1913 roku. W dowód pamięci i uznania TZG i Glogauer Heimatbund e. V., z inicjatywy Dariusza A. Czai, na cmentarzu przy ul. Legnickiej ufundowały pamiątkową tablicę.

Zbigniew Mazurek, prezes TZG oraz Martin Sprungala, prezes GHB w chwilę po odsłonięciu tablicy. (fot. Grażyna Szyszka)

4 lutego 1922 urodził się w Głogowie Hans-Joachim Gatzka, grafik i malarz dawnego Głogowa. Przez wiele lat był ilustratorem miesięcznika „Neuer Glogauer Anzeiger” i aktywnym członkiem GHB. 

Z kalendarza z widokami dawnego Głogowa Hansa-Joachima Gatzki wydanego w Głogowie.

23 stycznia 2022 na Zamku Książąt Głogowskich, w obecności przedstawicieli Zarządu Miasta, dyrekcji Muzeum Archeologiczno-Historycznego, zaprzyjaźnionych stowarzyszeń i członków TZG i GHB, podpisano porozumienie o współpracy między Towarzystwem Ziemi Głogowskiej i Glogauer Heimatbund e.V. z Hanoweru.

 (Od lewej) Marcin Kuchnicki, wiceprezes, Zbigniew Mazurek, prezes TZG oraz Martin Sprungala, prezes GHB  i Thomas Kinzel, wiceprezes (fot. Piotr Gajek)

Orkan „Nadia” nad Polską i ziemią głogowską. Koniec stycznia z atrakcjami meteorologicznymi. Wiatr porywał ogrodzenia (np. przy budowie jednego z koszarowców, przy ul. Tęczowej w Ruszowicach, ogrodzenia przy posesjach w Bytniku. W centrum miasta przy LO1 oraz niedaleko MOK leżą połamane konary, przy ul. Poczdamskiej, gdzie z dachu kamienicy zaczęły spadać dachówki. Podmuchy wiatru w regionie dochodziły do 100 km/h. W Grodowcu wiatr uszkodził dach kościoła tak, że do świątyni trzeba było wchodzić przez zakrystię.

Od soboty do niedzieli strażacy odnotowali 44 zdarzenia, z czego 40 miało związek z sytuacją pogodową.

Wehikuł towarzyszy głogowskiemu garnizonowi od początku swojego istnienia. Z kronikarskiego obowiązku odnotujmy więc, że w styczniu, po dwóch latach dowodzenia głogowską jednostką, pożegnał się z garnizonem ppłk Krzysztof Jaroszek. Dowódcą 4 Batalionu Inżynieryjnego od 10.01.2022 r. jest ppłk Wojciech Meketiuk. Nowy dowódca, jak i poprzednik, pochodzi z Brzegu, gdzie służył w 1 Pułku Saperów w Brzegu. W Głogowie będzie dowodził batalionem i garnizonem przez najbliższe 3 lata.

W trakcie uroczystości przekazania obowiązków w Sali Tradycji 4 Batalionu Inżynieryjnego od lewej nowy dowódca, ppłk Wojciech Meketiuk oraz ppłk Krzysztof Jaroszek.

Tradycyjnie TZG i Wehikuł czasu są obecni w akcji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Na licytację przekazano zestaw wydawnictw TZG, w tym najnowsze, czyli „Legendy z Ziemi Głogowskiej”. Wehikuł wystąpił w charakterze licytanta i wspomógł skarbonkę, natomiast wylicytowane przedmioty staną się podarunkami.

„Zima w Twierdzy Głogów 2022″, już po raz 14. Lubiana, cykliczna impreza turystyczno-historyczna trwa od 31 stycznia 2022. Przez niemal całe ferie zimowe ciekawi przeszłości Głogowa będą poznawali na co dzień niedostępne tajniki miasta i twierdzy. Impreza skierowana jest do uczestników bez ograniczeń wiekowych. Już wiemy, że po raz kolejny cieszy się powodzeniem. Wehikuł czasu zawita też na spotkania osobiście.

W trakcie jednego z wieczornych spacerów w trakcie „Zimy w Twierdzy 2022” powstał i taki obrazek. Gdzie jest taki uroczy zakątek? W zamkowej fosie od strony mostu bramnego. (fot. Wojciech Najgebauer)

Właśnie trwają mistrzostwa świata w pływaniu lodowym. Rozpoczęło starty na 10 dystansach, od 50 do 1000 metrów.300 zawodników z 28 reprezentacji. Trzymamy kciuki za 13 głogowian, wśród których jest zaprzyjaźniony z nami Sławek Majewski.

Czytaj dalej →

Najsmutniejszy grudzień ostatnich lat nie pozbył w nas nadziei. Mimo, że w wielu rodzinach Święta były niewesołe, w niektórych miejscach nawet samotne. Życzymy więc Wam w Nowym Roku zdrowia oraz nadziei, że przed nami są jeszcze szczęśliwe dni i lata.

5 lat temu rozpoczęto prace przy tynkowaniu Wieży Ratuszowej. To zdjęcie, wykonane zimą 2015 roku przez Wehikuł, posłużyło za ilustrację życzeń świątecznych.

Najgroźniejszy grudzień ostatnich lat się wreszcie kończy. Oby zamknął rok największych strat w Polsce po II wojnie światowej. Czy styczeń Nowego Roku będzie lepszy? Pandemia w swojej kolejnej fali z wariantem Delta weszła na szczyt. Codziennie podawane dane trwożyły i trwożą. Pojawił się i w Polsce wariant Omikron. Złowieszczą tragiczną listę ostatnich odejść wśród znajomych i znanych głogowian rozpoczął 5 grudnia niespełna 35 letni Kamil Stobryń,aktywny członek Rady TZG, człowiek wielu pasji i zainteresowań, który współpracował m.in. z Wehikułem czasu. Po nim pożegnaliśmy Andrzeja Rawskiego. Ten znany głogowianin (tata doktora Kuby z PWSZ) miał 69 lat.  Zaraz potem odprowadzaliśmy na ten sam cmentarz, starszego o kilka lat, Jurka Popiela, emerytowanego górnika i fotografika, i bywalca. Uśmiechniętego człowieka wielu pasji, wiedzy.

Głogowski Rom, Józef Mirga, zmarł tuż po swoich 61 urodzinach. Sprowadzony z Łodzi żałobny karawan ciągnięty przez dwa kare konie budził na zmotoryzowanych ulicach zrozumiałe zainteresowanie.

Bezustannie zrozpaczone rodziny przekazują tragiczne wiadomości.

Na głogowskim bruku kondukt załobny głogowskiego Roma, Józefa Mirgi. (fot. Głogów Nasze Miasto )

Z Głogowa nad wschodnią granicę pojechali nie tylko żołnierze. Jak informuje Komenda Powiatowa Policji, od początku grudnia na wschodniej granicy przebywają patrole policjantów z Wydziału Ruchu Drogowego. Do ich zadań należy zabezpieczenie szlaków komunikacyjnych przy samej granicy wraz z kontrolą przejeżdżających pojazdów pod kątem przewozu osób nielegalnie przedostających się na teren RP.

„Kantata Głogowska” zapowiadana była przed obchodami jubileuszu 900- lecia kapituły kolegiackiej. Jednak sprawczyni wielu nieszczęść – epidemia – i w tym projekcie przestawiła terminy. Julia Owczarek (kompozytor), Krzysztof Jeleń (autor tekstu) i pomysłodawczyni Dorota Drozd z MOK zakończyli prace i przekazali dzieło Prezydentowi. Monumentalny utwór na orkiestrę symfoniczną i trzech solistów najprawdopodobniej usłyszymy w połowie roku w trakcie Dni Głogowa.

Tak wyglada w zimowej scenerii „Biała Dama” głogowskiego Starergo Miasta z zawadiacką czapką św. Mikołaja. (fot. 22.12.2017, Zbigniew Lipowski)  

Przed nami grudzień. Niestety epidemiczny. Od 9 listopada, z powodu rosnącej liczby zakażeń koronawirusem, ponownie otwarto oddział covidowy w prawym skrzydle głogowskiego Szpitala Powiatowego. Umieszczono tam 20 łóżek, w tym 2 respiratorowe. Powiększono później do 25, a zakażenia pojawiły się i na innych oddziałach. Szpital sobie radzi z wieloma ograniczeniami i brakami. W grudniu wprowadzane są przez rząd kolejne obostrzenia.

Głogowski Szpital Powiatowy z lotu ptaka, jeszcze przed dobudowaniem oddziału ratunkowego. (ze zbiorów T. Mietlickiego)

Zbliża się święto górników. Już po raz drugi odwołane zostały zwyczajowe górnicze karczmy i combry, a oficjalne uroczystości związane z Barbórką odbędą się z zachowaniem wszelkich obostrzeń. Jednak, by przypomnieć klimat tych wydarzeń, drukujemy niżej fragment wspomnień Jacka Zielińskiego wraz z frywolną piosenką adresowaną do nowowybranego wtedy Prezydenta Miasta, którą Autor przekazał Wehikułowi. Górnikom i ich rodzinom życzymy wszelkiej pomyślności. Niech żyje nam górniczy stan!

Artylerzyści również obchodzą swoje święto w dniu patronki, zwanej przez nich Barbarką. Byli w Głogowie przez wieki – znany nam Steynkeller, puszkarz z Głogowa, w 1409 roku był w służbie Zakonu krzyżackiego; Melchior Schultcz, ok. 1479 roku „posiadał puszkę spiżową w obronie części książęcej miasta”. Wraz z działami na murach pojawili się „puszkarze”. Potem oddziały artylerii nowoczesnych armii. O jednym z nich, najgroźniejszym, piszemy niżej. A artylerzystom życzymy dziś przede wszystkim zdrowia.

Górnicza orkiestra tradycyjnie 4 grudnia budzi miasto. W Głogowie przez wiele lat grała orkiestra wojskowa, której kapelmistrzem był Władysław Król. (fot. R. Sanojca ze zbiorów M. Szatkowskiego)

Tradycyjnie już, od blisko 20 lat ratuszową wieżę ozdobi wielka, ośmiometrowa mikołajowa czapka. Czasami nie tylko wieża ratusza bywa przyozdabiana atrybutem świętego. Podobne, ale mniejsze, trafiają czasami na głowy rzeźb: astronoma Jana z Głogowa przy alei Wolności oraz Stasia – chłopca z procą, stojącego obok Sukiennic. W tym roku ratuszowa wieża czerwieni się czapką od 1 grudnia.

Natomiast na sesji Rady Miejskiej, 30 listopada 2021 r. radni pozytywnie odnieśli się do wniosku prezydenta Głogowa Rafaela Rokaszewicza i przyjęli uchwałę ws. ustanowienia św. Mikołaja – Patronem Miasta Głogowa. Argumentów za jest wiele. Największym jest górująca nad centrum miasta wieża fary noszącej imię świętego.

Czapka Mikołaja na ratuszowej wieży w trakcie instalacji przez alpinistę. (fot. Tadeusz Nowak)

Informacja pro domo sua. Wehikuł czasu zaproszony został do udziału w realizacji projektu pn. Legnicki Almanach. Natomiast w Radzie Naukowej tego rocznika historycznego znalazł się Marek Robert Górniak. Periodyk właśnie ukazał się po raz trzeci i wzbudza duże zainteresowanie. Uczestniczymy w jego redakcji z nadziejami, że regionalna problematyka przeszłości znajdzie kolejne miejsce prezentacji.

Trzy kolejne roczniki Legnickiego Almanachu.

Zapraszając do lektury, przesyłamy świąteczne życzenia Czytelnikom Wehikułu i jego Niecodziennika – wszystkiego najlepszego i coraz lepszego, dziś i jutro, zawsze i wszędzie … zdrowia i jeszcze raz zdrowia.

W grudniu 1945 roku, już 76 lat temu, pierwsze polskie kartki świąteczne z życzeniami wysłano z Wrocławia. Bez elementów religijnych, ale z aktualnym akcentem patriotycznym – żołnierskim i świątecznym (choinka). Taka kartka dotarła też na ziemię głogowską i przetrwała do dziś.  (Z Kroniki L. Stępczaka, w posiadaniu Rodziny)

Czytaj dalej →