Wrzesień Wehikuł czasu spędził w Głogowie i okolicy, od Legnicy do Zielonej Góry. Czas na Dolnym Śląsku biegł aktywnie i w ruchu. Ponad 2700 przejechanych kilometrów, odwiedzone muzea, galerie sztuki, ośrodki kultury, wystawy, zabytki. Były rozmowy ze znajomymi i nowopoznanymi. Dały impulsy do jeszcze większego wysiłku. By można było dalej pracować, „testowaliśmy” lokalne, ale renomowane placówki zdrowia i braliśmy głębokie hausty leśnego powietrza. W lasach, obok ważnych dla literatury czy przeszłości miejsc, znajdowaliśmy rydze i borowiki. Część wydarzeń opisujemy poniżej. Powstała tym samym kronika wrześniowego pobytu Wehikułu na ziemi głogowskiej. Otwiera ją pokazana właśnie w Zamku akwarelka Jana Cybisa. O wydarzeniu, które otworzyło urlop w Głogowie będzie dalej.

„Głogów – podwórko”, akwarela Jana Cybisa z ok. 1915 r., wł. Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu, widokówka wydana z okazji wystawy

X Głogowską Nagrodę Historyczną, „Złoty Bilet Czytelników Wehikułu Czasu”, czyli stalową statuetkę wykutą przez Janusza Owsianego, otrzymało Stowarzyszenie Głogowski Ruch Odkrywców Tajemnic. W trakcie Gali w Teatrze Miejskim im. Andreasa Gryphiusa miało miejsce kilka innych wydarzeń. Wręczono Nagrody Specjalne – Magdalenie Reszewicz i Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Nawiązano wiele nowych kontaktów, poznali się ludzie. Gościem specjalnym był wybitny literat Wojciech Tochman. Wehikuł czasu dzięki głogowskiej artystce, Małgorzacie Maćkowiak, obdarowywał przyjaciół i dziękował za pomoc kolorowymi akwarelami namalowanymi na tę okoliczność. „Nadodrzański Feniks” – nagroda Wehikułu czasu dla osobowości mającej wielki wpływ na odbudowę miasta otrzymał ks. Ryszard Dobrołowicz. O tym niżej.

Głogowski Wehikuł czasu oczami Małgorzaty Maćkowiak

W niedzielę 18 września, w kolegiacie, po Mszy św. sprawowanej o godz. 8.00 rano przekazaliśmy specjalne wyróżnienie Wehikułu czasu Ks. Prałatowi Ryszardowi Dobrołowiczowi. Jest to statuetka Feniksa Nadodrzańskiego przyznawana osobom, które przywracają swoją pracą i determinacją piękno głogowskiego regionu. W okolicznościowym dyplomie zapisano:

Budowniczemu głogowskich kościołów, autorytetowi społecznemu i duchowemu jednoczącemu i mobilizującemu ludzi, kapłanowi słuchającemu i nauczającemu. Za determinację, upór i konsekwencję przy budowie kościoła na Osiedlu Kopernika oraz odbudowie głogowskiej kolegiaty.

Ks. Ryszard był bardzo wzruszony, dziękując wspomniał ze swoistym humorem, że nie spodziewa się już raczej wyróżnień, a bardziej powinien skupić się na redagowaniu własnego testamentu. Przy tej okazji parafianie spontanicznie odśpiewali plurimos annos (Sto lat…).

Wehikuł czasu wraz z delegacją TZG przekazuje ks. prałatowi R. Dobrołowiczowi Nadodrzańskiego Feniksa.

Wernisaż wystawy CYBISOWIE z cyklu Rodzinne historie sztuki, odbył się 1 września w Muzeum Archeologiczno-Historycznym w Głogowie. Bohaterami stali się: Jan Cybis, Hanna Rudzka-Cybis i Helena Zaremba-Cybisowa. Obrazy słynnego kolorysty zderzyły się ze sztuką jego żon. Wszystkie pełne piękna i barw. Bogaty katalog uzupełniły podarunki – kartki i magnes z reprodukcją akwareli „Głogów podwórko” z ok. 1915 roku. Bo tu trzeba wspomnieć, że pochodzący z Opolszczyzny Cybis w Głogowie 9 lat pobierał nauki w gimnazjum. Właśnie tu dostrzeżono jego talent, przepowiedziano przyszłość. A głogowska przeszłość przetrwała w rodzinie. Prezentował ją gość specjalny, syn Mistrza Jacek, udostępniając również wiele pamiątek z tamtego okresu, które przetrwały w domowym archiwum.

W rozmowie z Jackiem Cybisem i słuchaczami Wehikuł wspominał na marginesie, że Jan Cybis był mistrzem i nauczycielem Mirona Grześkiewicza, artysty, którego olbrzymie dzieło zdobi fronton MOK, a który właśnie dziś (1 września) obchodziłby 102 urodziny. Zapraszamy do Muzeum w Głogowie.

Rozmowa Wehikułu czasu z Jackiem Cybisem, synem artysty (fot. M. Dytwińska-Gawrońska)

Straty wojenne dzwonów w okolicach Głogowa na tle problemów współczesnych badań – taki był tytuł wykładu, który 15 września w sali im. M. Kaczkowskiego Zamku Książąt Głogowskich wygłosił dr hab. Marceli Tureczek, profesor UZ. Wykładowca jest uznanym autorytetem kampanologiem, autorem m.in. prac: Zabytkowe dzwony na Ziemi Lubuskiej. Dokumentacja – ochrona – badania (Zielona Góra 2010), Leihglocken. Dzwony z obszaru Polski w granicach po 1945 roku przechowywane na terenie Niemiec (Warszawa 2011), Campanae quae in confinio sonant. Studium z dziejów ludwisarstwa na pograniczu śląsko-brandenbursko-pomorskim w XIII-XVIII wieku (Zielona Góra 2015).

Wykład i rozmowy mogą stać się początkiem współpracy w sprawie rozpoznania przeszłości i ewentualnej inwentaryzacji dzwonów w świątyniach ziemi głogowskiej.

Prof. Marceli Tureczek w czasie wykładu w sali im. M. Kaczkowskiego głogowskiego Zamku

17 września w powszechnej już świadomości pamiętamy zdradziecki, sowiecki najazd na wschodnie ziemie Rzeczpospolitej, walczącej już od 1 września 1939 r. z hitlerowskim najeźdźcą. W 83 rocznicę na cmentarzu przy ul. Legnickiej, gdzie było nas wielu, delegacje różnych instytucji, zakładów i organizacji w towarzystwie kompanii honorowej WP, harcerzy, pocztów sztandarowych i orkiestry hutniczej złożyły kwiaty i zapaliły znicze.

Delegacja TZG oddała hołd przed pomnikiem (fot. J. Akielaszek)

W Kożuchowie dzień później. Też tam pamiętano o rocznicy, ale cel spotkań był różny. Zaprzyjaźnione Koło Związku Żołnierzy Wojska Polskiego im. 13 Pułku Zmechanizowanego obchodziło 40. urodziny i miało V Zjazd. Nieistniejący już garnizon z 13 pułkiem ma znakomitych strażników pamięci. Na ich czele stoi niezmordowany ppłk Sylwin Jarosz. Czas do drugiego spotkania wypełnił spacer po Starym Mieście. Były doświadczenia gastronomiczne (niezła pasta carbonara w Ciao-ciao), komunikacyjne (policjanci pomogli wyjechać z Rynku) i turystyczne (Baszta Krośnieńska zadziwia urodą). Po południu na prośbę Jurka Akielaszka z Głogowskiej Edukacji Kresowej w Zamku kożuchowskim uczestniczyłem w IV Przeglądzie Kultury Kresowej, który odzyskiwał siły po okresie pandemii. Poznałem kolejnych znakomitych działaczy, hobbystów i ludzi kultury. Na pewno wrócimy do Kożuchowa, bo mamy coś dla Sylwina, czego nie mógł odebrać w Głogowie.

W trakcie uroczystości w Kożuchowie

Kolejna pozycja – Z lektur Wehikułu – i inne październikowe ciekawostki w zakładce Wehikuł czasu.

Wszelkie pytania i uwagi prosimy kierować na adres wehikulczasuglogow@interia.pl

W piątkowy wieczór 23 września przy wypełnionej widowni w Teatrze Miejskim im. Andreasa Gryphiusa w Głogowie została wręczona po raz X Głogowska Nagroda Historyczna Złoty Bilet Czytelników „Wehikułu Czasu”. Nagrodę objął Patronatem Prezydent Głogowa Rafael Rokaszewicz.

Nagroda jest przyznawana przez internetowy „Głogowski Wehikuł czasu”. Jej zadaniem jest honorowanie oraz promocja twórców, organizatorów i autorów wydarzeń i publikacji dotyczących historii miasta i regionu oraz popularyzacja przeszłości Ziemi Głogowskiej.

Głogowski Wehikuł czasu w uznaniu osobistych dokonań przy odbudowie miasta funduje nagrodę – rzeźbę „Nadodrzański Feniks”. Laureatem został budowniczy głogowskich kościołów ks. prałat Ryszard Dobrołowicz. Z racji wyjazdu ks. Ryszarda Nagrodę wręczono w niedzielę, 18 września po mszy w Kolegiacie, a uczestnikom Gali zaprezentowano krótki film przygotowany przez Zbigniewa Lipowskiego.

Plebiscyt Głogowskiej Nagrody Historycznej organizuje i przeprowadza Głogowski Wehikuł Czasu przy współudziale Kapituły. Organizatorami Gali są Miejska Biblioteka Publiczna, Towarzystwo Ziemi Głogowskiej i Głogowski Wehikuł Czasu.

Do tegorocznej GNH zgłoszono 12 propozycji, Kapituła Nominowała 5 kandydatur. Tradycją się stało, że Kapituła wyróżnia dyplomami specjalnymi za kolejne kandydatury. W tym roku Wyróżnienia Specjalne X GNH otrzymali: 

– Magdalena Reszewicz za książkę Tutaj stał nasz dom. Z Bieszczad na Ziemie Zachodnie – z historii rodziny Drozdów, Głogów 2021; za inicjatywy i wsparcie projektów głogowskich regionalistów i instytucji.

– Wydział Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie za wsparcie akcji studentów Uczelni w ratowaniu i restaurowaniu fresku z kaplicy w Rapocinie, który został przeniesiony do głogowskiej kolegiaty

Na scenę poproszono Nominowanych, którzy wszyscy pojawili się w Teatrze. Otrzymali Dyplomy i upominki ufundowane przez Muzeum Archeologiczno-Historyczne, Stowarzyszenie Przyjaciół Muzeum i Historii Miasta Głogowa, MBP i TZG. Gość specjalny, wybitny polski twórca literatury faktu literat i dziennikarz Wojciech Tochman. odczytał komunikat Kapituły:

LAUREATEM X Głogowskiej Nagrody Historycznej „Złoty Bilet Czytelników Wehikułu Czasu zostało ”Stowarzyszenie Głogowski Ruch Odkrywców Tajemnic

Nagrodę Główną którą jest statuetka wykuta przez znanego rzeźbiarza, Janusza Owsianego będąca wizerunkiem logo Wehikułu wręczył Prezydent Rafael Rokaszewicz dokładając torbę upominków miasta.

Głogowski Wehikuł czasu przekazał najbliższym współpracownikom specjalnie z okazji X GNH przygotowane akwarele głogowskiej artystki plastyk, dr sztuk pięknych Małgorzaty Maćkowiak. Przedstawiciele MBP i TZG wręczyli W. Maciuszczakowi sympatyczną pamiątkę.

Ucztę duchową zapewniła rozmowa Agnieszki Błaszczyk (MBP) z Gościem Specjalnym, Wojciechem Tochmanem. Były straszne wojenne opowieści, były ładunki optymizmu. Były oczywiście książki Autora z jego autografem.

Potem był tort X Nagrody Historycznej ufundowany przez MBP dzielony przez Wehikuł, poczęstunek kawowy od TZG i rozmowy, rozmowy, rozmowy.

Dziękujemy pracownikom Teatru Miejskiego i wszystkim, którzy przyczynili się do przeprowadzenia tej udanej Imprezy.

Gościem specjalnym będzie znany literat i dziennikarz Wojciech Tochman.

Dotychczasowi Laureaci Głogowskiej Nagrody Historycznej Złoty Bilet Czytelników „Wehikułu Czasu” wybrani zostali spośród 45 nominowanych kandydatur,  od 2013 roku są to:I – Klub Batalionowy i Stowarzyszenie Miłośników Głogowskich Fortyfikacji „Twierdza Głogów” – za akcję „Zima i Lato w twierdzy 2012” II – Ireneusz Dominiak – za cykl prelekcji pt. „Głogów jakiego nie znamy”

III – Tomasz Mietlicki autor portalu internetowego „Dziedzictwo przeszłości utrwalone w zabytkach”

IV – Jan Baraniecki, Marek Robert Górniak, Marcin Kuchnicki z zespołem za edycję pamiętników, relacji i wspomnień (gmina Kotla, gmina Głogów – Przedmoście)

V – Dariusz A. Czaja i Aneta Steciąg, za „Poli i Stasia wędrówki po Głogowie czyli przewodnik dla dzieci”

VI – Arkadiusz Olszewski autor filmu animowanego. „Obrońcy Głogowa”

VII – „Intertrans SA” za restaurację płyty epitafium francuskiego generała w Forcie Gwiazda

VIII – ks. kan. Stanisław Brasse za hełmy na wieżach pojezuickiego kościoła pw. Bożego Ciała, i rozpoczęcie konserwacji XVIII-wiecznej drogi krzyżowej

IX – w trudnym okresie pandemii – Stowarzyszenie Głogowska Edukacja Kresowa i Towarzystwo Ziemi Głogowskiej, organizacje te wykorzystały swój potencjał, stan zorganizowania i zaangażowania członków do realizacji zadań, które wyróżniają Organizatorzy.

X Głogowską Nagrodę Historyczną otrzyma jeden z poniższych Nominowanych:

1. Miejski Ośrodek Kultury – za projekt „Legendy z Ziemi Głogowskiej”
2. Przemysław Lewicki – za aktywność w upowszechnianiu wiedzy o lokalnej przeszłości przez prowadzenie popularnych profili w mediach społecznościowych.
3. Stowarzyszenie Głogowski Ruch Odkrywców Tajemnic – za odkrycie pomnika Fryderyka Schillera oraz za dalsze działania.
4. Fundacja Na Rzecz Rodziny i Rewitalizacji Polskiej Wsi z Dalkowa – za wachlarz działań i projektów na rzecz edukacji ekologicznej i historycznej w roku 2021.
5. Uta Hanusek i Mateusz Tomyślak (ASP w Krakowie) – za inicjatywę interwencyjnej akcji ratunkowej, konserwacji i przeniesienia malowideł ściennych z ruin kaplicy w Rapocinie do Kolegiaty w Głogowie.

Stało się zwyczajem, że oprócz Nagrody Głównej przyznawane są pozakonkursowe Dyplomy Specjalne,

Głogowski Wehikuł czasu wyróżnia również tych, którzy udzielają mu pomocy w redakcji biuletynów i notatek, wskazują tematy, podsyłają ilustracje czy źródła. Wręczono już blisko 50 Złotych Biletów Wehikułu Czasu.

W tym roku po raz drugi przyznane zostanie Wyróżnienie Specjalne – Statuetka „Nadodrzańskiego Feniksa” ufundowana wraz z okolicznościowym dyplomem przez „Głogowski Wehikuł Czasu” dla osoby, która wniosła szczególny wkład w odbudowę i budowę Miasta.

Laureatem został budowniczy głogowskich kościołów ks. prałat Ryszard Dobrołowicz. Z racji wyjazdu nagrodę wręczono w ostatnią niedzielę, po mszy w Kolegiacie. Krótki film

Wiesław Maciuszczak