Marzec 2022 (rok 14/157)
Solidarni z Ukrainą! Солідарні з Україною!
24 lutego 2022, we wczesnych godzinach porannych oddziały sił powietrznych, lądowych i morskich Federacji Rosyjskiej z kilku kierunków, zaatakowały bez wypowiedzenia wojny Ukrainę. Narastający konflikt budził obawy świata. Docierał w Polsce do wszystkich emocjonalnie związanych z sąsiadem. Tak było i w Lublinie Wehikułu, jak i w Głogowie jego czytelników. Po inwazji powiedział Prezydent Rafael Rokaszewicz: Kamieniec Podolski jest naszym miastem partnerskim. Mamy z nimi [mieszkańcami] bardzo dobre kontakty. Organizujemy wspólnie wymiany młodzieży, nauczycieli, kontakty między przedsiębiorcami, wymieniamy doświadczenia jako samorządowcy. Nasze miasto partnerskie zwróciło się do nas z prośbą o pomoc, aby dostarczyć im niezbędne rzeczy potrzebne dla szpitala, a także dla mieszkańców.
Już pierwsze godziny zbiórek pokazały wielką ofiarność. Głogów deklaruje i niesie pomoc. Tak jest w całej Polsce. Teraz wojna za Bugiem jest najważniejszym dla nas wydarzeniem. Bardzo groźnym. W Kijowie, Lwowie i innych miejscach wyją syreny, w Kamieńcu Podolskim mieszkają nasi przyjaciele. Jesteśmy z Wami.

Twierdza w Kamieńcu Podolskim (fot. Wikipedia)

W lutym Wehikuł czasu przez kilka dni przebywał w Głogowie, Lubinie i Legnicy. W tym czasie, obok rozmów, spotkań, trwały zaplanowane wydarzenia. Pojawiły się, niestety, również te niespodziewane. Najgorsze i najsmutniejsze.
6 lutego zmarł Telemach Pilitsidis (7.01.1941 – 6.02.2022) znakomity artysta malarz, poeta, filozof i pedagog. Grek z urodzenia, Polak z wyboru, absolwent krakowskiej ASP, uczeń prof. Jerzego Nowosielskiego, laureat wielu nagród. 12 lutego na Brzostowskim cmentarzu żegnały go tłumy głogowian.

<

 Artysta w głogowskiej pracowni (Fot. Izabela Owczarek)

10 lutego zmarł prof. Stefan Bednarek, były dyrektor Instytutu Kulturoznawstwa UWr., prezes Dolnośląskiego Towarzystwa Regionalnego, członek Rady Naukowej przy Radzie Krajowej Ruchu Stowarzyszeń Regionalnych RP. Wśród regionalistów z Dolnego Śląska uczestniczących w pogrzebie była delegacja TZG w składzie: Zbigniew Mazurek i Antoni Bok. Byli bliskimi współpracownikami Profesora.

Prof. S. Bednarek (Fot. UWr., Przegląd Uniwersytecki on-line)

Wśród wydarzeń w Głogowie, którym można było się przez chwilę przyglądać były Czwarte Mistrzostwa Świata w Pływaniu Lodowym (IISA 4th Ice Swimming World Championship Glogow 2022), organizowane na odrzańskiej zatoce przy Marinie. Drugi tydzień Zimy w Twierdzy udowodnił, jak potrzebna miastu i ciekawym przeszłości jest ta impreza.

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ustanowił rok 2022 rokiem Józefa Rufina Wybickiego. Właśnie minęła 95. rocznica ustanowienia Mazurka Dąbrowskiego hymnem narodowym. 10 marca będziemy obchodzić 200. rocznicę jego śmierci. Zapraszamy pod pomnik w tym dniu, gdzie TZG i MAH, przy wsparciu Miasta Głogowa, zaplanowały obchody. Szczegółowe informacje ukażą się na stronach internetowych i portalach społecznościowych.

17 marca 1490 roku, król Węgier i Czech Maciej Korwin do magistratu miasta Głogowa skierował pismo nadające miastu herb – czarnego kruka Korwinów, o czym niżej. Ale w tym miejscu przypominamy o związku Głogowa z Korwinami z innego powodu. Otóż do Sejmu wpłynął projekt ustawy o przekazaniu Węgrom, przechowywanego w Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu od 500 lat, bezcennego rękopisu pochodzącego z czasów korwinowskich i oznaczonego królewskim herbem i krukiem.

Jak pięknie iluminowany jest manuskrypt możemy zobaczyć tu. (internet)

Kolejna pozycja – Z lektur Wehikułu – i inne marcowe we ciekawostki w zakładce Wehikuł czasu.

Wszelkie pytania i uwagi prosimy kierować na adres wehikulczasuglogow@interia.pl

Z ogromnym smutkiem zawiadamiamy, że 10 lutego 2022 roku zmarł prof. dr. hab. Stefan Bednarek -prezes Dolnośląskiego  Towarzystwa Regionalnego, członek Rady Naukowej przy Radzie Krajowej Ruchu Stowarzyszeń Regionalnych RP, a w latach 2014 – 2018 członek prezydium Rady Krajowej.
Przez wiele lat działał w Dolnośląskim Towarzystwie Społeczno Kulturalnym. Był jednym z autorów „Karty Regionalizmu Polskiego” przyjętej 25.09.1994 roku na V Kongresie Regionalnych Towarzystw Kultury we Wrocławiu.

Był emerytowanym profesorem Uniwersytetu Wrocławskiego, byłym dyrektorem Instytutu Kulturoznawstwa UWr.. W latach 2004 – 2007, był przewodniczącym Komitetu Nauk o Kulturze PAN. Aktywnie działał w latach 2009-2013, jako prezes Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego. Był przewodniczącym Sekcji Neurokulturoznawstwa w Polskim Towarzystwie Neuropsychologicznym.

Był wielkim przyjacielem i sympatykiem towarzystw z terenu Dolnego Śląska Od wielu lat promował i wspierał na wielu płaszczyznach swojej działalności te towarzystwa obejmując też kierownictwo naukowe regionalistycznych konferencji popularnonaukowych min w Głogowie „Małe Ojczyzny na styku regionów” ( 2013), „Regionalizm w nauczaniu i wychowaniu – Moja Mała Ojczyzna” (2016)

Jego specjalnością naukową była: teoria i historia kultury, historia kultury polskiej w XX wieku. Bezgranicznie oddany idei regionalistycznej i kształtowaniu tożsamości narodowej. Bliska sercu, była mu kultura kresowa i zachowanie jej dla przyszłych pokoleń. Był niezmordowanym autorem kilkunastu książek i ponad 100 artykułów naukowych. Aktywnie działał jako redaktor i publicysta serii wydawnictw: „Prace Kulturoznawcze”, „Dolny Śląsk” oraz jako członek rad redakcyjnych czasopism: „Przegląd Kulturoznawczy”, „Kultura Współczesna”, „Kultura Popularna”, „Tematy z Szewskiej”. W latach 1998-2014 był dyrektorem Instytutu Kulturoznawstwa UWr. Organizator i uczestnik konferencji naukowych i metodycznych nt. edukacji regionalnej i kulturalnej. Współorganizator i członek Komitetu Organizacyjnego Kongresu Kultury Polskiej 2000, podczas którego był moderatorem panelu „Edukacja kulturalna”. Członek-założyciel Polskiego Towarzystwa Kulturoznawczego. Przewodniczący Dolnośląskiego Towarzystwa Regionalnego, członek komitetów organizacyjnych kongresów regionalnych we Wrocławiu, Bydgoszczy i Legnicy. Był pomysłodawcą i koordynatorem działań ustanowienia i przyznawania Nagrody im. Anatola Omelaniuka na najlepsza książkę i wydawnictwo prasowe o tematyce regionalistycznej. Wręczanie nagrody odbywało się w ramach już cyklicznych Spotkań z książką i prasa regionalistyczną organizowanych wspólnie z Dolnośląską Biblioteką Pedagogiczną we Wrocławiu.

Wyróżniony wieloma odznaczeniami i nagrodami :

Srebrnym Krzyżem Zasługi, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Odznaka Zasłużony dla Kultury Polskiej, Medalem Aleksandra Patkowskiego,  Odznaką honorową „Zasłużony dla Dolnego Śląska”. Otrzymał też bardzo prestiżową Nagrodę Brylantowego Pióra przyznawana przez Nowojorski Komitet Dobrych Publikacji Naukowych za całokształt działalności naukowej  w 2017 roku. Zmarły miał 77 lat.

Uroczystości pogrzebowe odbyły się 12 Lutego 2022 roku we Wrocławiu w kościele św. Anny i na cmentarzu parafialnym przy ul. Brodzkiej. Licznie pożegnała zmarłego Profesora społeczność akademicka Uniwersytetu Wrocławskiego, przedstawiciela samorządu wojewódzkiego i miasta Wrocławia, były Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego senator RP Bogdan Zdrojewski, przedstawiciele  dolnośląskich instytucji i świata kultury.  Obecni byli tez regionaliści z Wrocławia, Legnicy, Bolesławca, Jeleniej Góry, Malczyc, Dzierżoniowa, Kątów Wrocławskich i Trzebnicy. W imieniu regionalistów zmarłego pożegnał wiceprzewodniczący Rady Krajowej Ruchu Stowarzyszeń Regionalnych RP Tadeusz Samborski.

Cześć Jego Pamięci. R.I.P.

Rok Józefa Wybickiego – 200 lat od śmierci, 275 lat od urodzin i 225 lat od powstania „Pieśni Legionów Polskich we Włoszech”, 95 lat od ustanowienia Pieśni Legionów polskim hymnem narodowym, Sejm RP – „przekonany o wyjątkowym znaczeniu dorobku Józefa Wybickiego, oddając hołd jego dokonaniom” – ustanowił 2022 rok, rokiem Józefa Wybickiego.

Autor słów Mazurka Dąbrowskiego przebywał w Głogowie kilka razy. Witał na pobliskiej granicy z Księstwem Warszawskim cesarza Napoleona Bonaparte, tkwił w twierdzy kilka miesięcy w drugiej fazie oblężenia 1813/14, usiłując założyć sieć informacyjną. Najbliższa okazja do uczczenia jego pamięci, będzie 10 marca, kiedy pod pomnikiem Twórcy Mazurka można by złożyć mu hołd w 200 rocznicę śmierci, co Wehikuł nieśmiało sugeruje.

W roku 100. rocznicy odzyskania niepodległości odsłonięto na placu Jana Nepomucena Umińskiego pełno postaciowy pomnik Józefa Rufina Wybickiego. (fot. Jacek Maciejewski)

Sto lat temu, czyli o dwóch jubileuszach głogowskiej przeszłości. W bieżącym roku, miesiąc po miesiącu obchodzimy setną rocznicę dwóch wydarzeń dotyczących ważnych dla przeszłości i pamięci byłych mieszkańców Głogowa.

23 stycznia 1922 zmarł w Głogowie Julius Blaschke. Miejscowy nauczyciel, organista, historyk. Był autorem książek o historii miasta i regionu. Wykorzystywanym do czasów obecnych i uznanym dziełem jest nieprzetłumaczona do dziś monografia Geschichte der Stadt Glogau Und des Glogauer Landes, wydana w 1913 roku. W dowód pamięci i uznania TZG i Glogauer Heimatbund e. V., z inicjatywy Dariusza A. Czai, na cmentarzu przy ul. Legnickiej ufundowały pamiątkową tablicę.

Zbigniew Mazurek, prezes TZG oraz Martin Sprungala, prezes GHB w chwilę po odsłonięciu tablicy. (fot. Grażyna Szyszka)

4 lutego 1922 urodził się w Głogowie Hans-Joachim Gatzka, grafik i malarz dawnego Głogowa. Przez wiele lat był ilustratorem miesięcznika „Neuer Glogauer Anzeiger” i aktywnym członkiem GHB.

Z kalendarza z widokami dawnego Głogowa Hansa-Joachima Gatzki wydanego w Głogowie.

23 stycznia 2022 na Zamku Książąt Głogowskich, w obecności przedstawicieli Zarządu Miasta, dyrekcji Muzeum Archeologiczno-Historycznego, zaprzyjaźnionych stowarzyszeń i członków TZG i GHB, podpisano porozumienie o współpracy między Towarzystwem Ziemi Głogowskiej i Glogauer Heimatbund e.V. z Hanoweru.

  (Od lewej) Marcin Kuchnicki, wiceprezes, Zbigniew Mazurek, prezes TZG oraz Martin Sprungala, prezes GHB  i Thomas Kinzel, wiceprezes (fot. Piotr Gajek)

Orkan „Nadia” nad Polską i ziemią głogowską. Koniec stycznia z atrakcjami meteorologicznymi. Wiatr porywał ogrodzenia (np. przy budowie jednego z koszarowców, przy ul. Tęczowej w Ruszowicach, ogrodzenia przy posesjach w Bytniku. W centrum miasta przy LO1 oraz niedaleko MOK leżą połamane konary, przy ul. Poczdamskiej, gdzie z dachu kamienicy zaczęły spadać dachówki. Podmuchy wiatru w regionie dochodziły do 100 km/h. W Grodowcu wiatr uszkodził dach kościoła tak, że do świątyni trzeba było wchodzić przez zakrystię.

Od soboty do niedzieli strażacy odnotowali 44 zdarzenia, z czego 40 miało związek z sytuacją pogodową.

Wehikuł towarzyszy głogowskiemu garnizonowi od początku swojego istnienia. Z kronikarskiego obowiązku odnotujmy więc, że w styczniu, po dwóch latach dowodzenia głogowską jednostką, pożegnał się z garnizonem ppłk Krzysztof Jaroszek. Dowódcą 4 Batalionu Inżynieryjnego od 10.01.2022 r. jest ppłk Wojciech Meketiuk. Nowy dowódca, jak i poprzednik, pochodzi z Brzegu, gdzie służył w 1 Pułku Saperów w Brzegu. W Głogowie będzie dowodził batalionem i garnizonem przez najbliższe 3 lata.

 W trakcie uroczystości przekazania obowiązków w Sali Tradycji 4 Batalionu Inżynieryjnego od lewej nowy dowódca, ppłk Wojciech Meketiuk oraz ppłk Krzysztof Jaroszek.

Tradycyjnie TZG i Wehikuł czasu są obecni w akcji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. Na licytację przekazano zestaw wydawnictw TZG, w tym najnowsze, czyli „Legendy z Ziemi Głogowskiej”. Wehikuł wystąpił w charakterze licytanta i wspomógł skarbonkę, natomiast wylicytowane przedmioty staną się podarunkami.

„Zima w Twierdzy Głogów 2022″, już po raz 14. Lubiana, cykliczna impreza turystyczno-historyczna trwa od 31 stycznia 2022. Przez niemal całe ferie zimowe ciekawi przeszłości Głogowa będą poznawali na co dzień niedostępne tajniki miasta i twierdzy. Impreza skierowana jest do uczestników bez ograniczeń wiekowych. Już wiemy, że po raz kolejny cieszy się powodzeniem. Wehikuł czasu zawita też na spotkania osobiście.

W trakcie jednego z wieczornych spacerów w trakcie „Zimy w Twierdzy 2022” powstał i taki obrazek. Gdzie jest taki uroczy zakątek? W zamkowej fosie od strony mostu bramnego.  (fot. Wojciech Najgebauer)

Właśnie trwają mistrzostwa świata w pływaniu lodowym. Rozpoczęło starty na 10 dystansach, od 50 do 1000 metrów. 300 zawodników z 28 reprezentacji. Trzymamy kciuki za 13 głogowian, wśród których jest zaprzyjaźniony z nami Sławek Majewski.

Kolejna pozycja – Z lektur Wehikułu – i inne lutowe ciekawostki w zakładce Wehikuł czasu.

Wszelkie pytania i uwagi prosimy kierować na adres wehikulczasuglogow@interia.pl