2 sierpnia 1945, 80 lat temu zakończył się ostatni szczyt tak zwanej Wielkiej Trójki, czyli przedstawicieli Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii i Związku Radzieckiego. Uczestnicy obradowali od 17 lipca w radzieckiej strefie okupacyjnej w Poczdamie niedaleko Berlina. Według postanowień uczestników, Niemcy miały zostać zdemilitaryzowane, zdecentralizowane zarówno gospodarczo, jak i administracyjnie. Wielka Trójka postanowiła, że należy rozpocząć proces denazyfikacji, ścigać zbrodniarzy wojennych oraz eliminować z życia publicznego funkcjonariuszy nazistowskiego reżimu. Celem nie było zniszczenie narodu niemieckiego, a przekształcenie Niemiec w pełni demokratyczne państwo. Niemcy miały ponieść ciężar odszkodowań, gdyż jednoznacznie obarczono ich za wywołanie wojny.

Historyczny stół wokół, którego miejsca zajmowali liderzy „Wielkiej Trójki”. Pałacyk Cecilienhof zamieniony został na muzeum (fot. Wehikuł czasu)

Po powstaniu warszawskim wiele pociągów jenieckich, kierowanych głównie z Pruszkowa w głąb Niemiec, przejeżdżało przez ówczesne Glogau. Ludzkie odruchy głogowskich Niemców? Powstaniec Zbigniew Chmieliński „Ludwik” wspominał: Ostatnim transportem zostałem wywieziony z Warszawy do obozu jeńców wojennych stalag 4B Zeithain (…). Pamiętam przez Głogów przejeżdżaliśmy, to Czerwony Niemiecki Krzyż, siostry niemieckie, przyjęli nas jedzeniem.

(Źródło: „Muzeum Powstania Warszawskiego”)

Trwa kolejna wyprawa rowerowa głogowianina, Bogdana Kalety. Rozpoczął ją 20 maja 2025 r. w Świnoujściu. Napisał wtedy:

Ruszam w kierunku norweskich Lofotów. Start ze Świnoujścia wybrzeżem Bałtyku przez Niemcy, Danię, Szwecję do Norwegii. Będę się trzymał drogi EV 10 do Sundsvall tj. ok 500 km na północ od Sztokholmu. Tam skręcę w kierunku Norwegii, aby dotrzeć do archipelagu Lofotów. To już za kręgiem polarnym. Punktem zwrotnym będzie Narwik. Potem to już powrót ponownie przez Szwecję potem Finlandię, Estonię, Łotwę i Litwę do Polski, drogą EV 11.Trasa długa, bo to ponad 9 000 km. Północ a więc pogoda może być różna i kapryśna z przewagą tej drugiej. W tamtym roku zrobiłem wokół Polski 4200 km w 50 dni. Teraz trasa ponad dwa razy dłuższa, a więc wyjdzie sporo ponad 100 dni.

Ostatniego dnia lipca Bogdan był już 68 dzień w podróży. Jak zapowiadał, codziennie dzieli się wrażeniami z trasy. Kibicuje mu coraz więcej osób. Dołącz i ty: https://www.facebook.com/profile.php?id=100007437400448

Pod pomnikiem polskich marynarzy poległych w bitwie o Narwik stanął, przez całą trasę oznaczony biało-czerwoną chorągiewką, pojazd głogowianina (fot. B. Kaleta)

Z wakacyjnych wędrówek – w dzisiejszym wydaniu, niżej przypominamy militarne ślady z Glogau sprzed 110 lat – znalezione na Lubelszczyźnie.

Pole walki, na którym znalazł się kajzerowski pułk piechoty z Głogowa wyglądało inaczej niż dziś. Teraz na horyzoncie porastające zielonością hałdy pobliskiej kopalni węgla. (fot. Wehikuł czasu)

Marina Głogów. Od 2. połowy XVIII w. Głogów posiadał miejski port (Domhafen), oddzielony od głównego nurtu Odry wałem holowniczym i zatoczką. W XIX w. nabrzeże umocnione zostało murem oporowym. Po II wojnie św. portem zarządzało PP Polska Żegluga na Odrze – był on jednak słabo eksploatowany. Przed 2012 r. właścicielem portu była spółka Odratrans S.A. Po przejęciu go przez miasto, do 2016 r. wybudowano przystań – Marinę Głogów, a nabrzeże portowe zostało przystosowane dla obsługi jednostek pływających. Marina, wraz z restauracją i urządzeniami rekreacyjnymi, stała się atrakcyjnym miejscem, przyciągającym turystów i mieszkańców miasta. W sezonie żeglugowym główną atrakcją tego miejsca są rejsy statkiem wycieczkowym „Laguna”.

Tradycyjnie pod Pomnikiem Jana z Głogowa przy Alei Wolności, 24 czerwca 2025 r. o godz. 17.00 odbyły się XVI „Imieniny Jana z Głogowa”.

Posadzone zostały tradycyjnie już „Drzewka Pamięci” na terenach zielonych w Parku Saperów i na Ostrowie Tumskim. Przed Kolegiatą w roku Jubileuszu 1000-lecia koronacji króla Bolesława Chrobrego posadzono dąb szypułkowy. Natomiast w Parku Saperów dwa klony pospolite. W roku Jubileuszu 80-lecia działalności TZG i 40-lecia Chóru „Beati Cantores” wkopali je regionaliści i chórzyści.

Prezes i członkowie TZG przy klonie pospolitym wsadzonym na pamiątkę XVI Imienin Jana. (Fot. TZG)  

615 lat temu odbyła się bitwa pod Grunwaldem. W mijającym roku szkolnym wielki mural poświęcony wydarzeniu ozdobił szkolny korytarz w I LO. Pomysłodawczynią i autorką jest uczennica Kornelia Kierepka. Niżej piszemy o Ślązakach pod Grunwaldem.

Autorka i jej dzieło (Fot. B. Bugała – dzięki uprzejmości: Głogów Nasze Miasto)

Jak co roku – Nie możemy zapomnieć – o Narodowym Dniu Pamięci Ofiar Ludobójstwa… 11 lipca 1943 r. wypadł w niedzielę. Dla 99 wsi Wołynia, w których żyli Polacy, ta niedziela była „krwawa”. Te wsie zaatakowały oddziały UPA. W całym lipcu 1943 r. celem napadów stało się 520 wsi i osad, zamordowanych zostało około 10-11 tysięcy Polaków.

Wehikuł przypominał już i w dalszym ciągu poleca książkę wspomnieniową Honorowego Obywatela Głogowa p. Antoniego Przybysza – „Wspomnienia z umęczonego Wołynia: 1939-1943” (Wrocław 2000).

Pomnik przy ul. Świerkowej

Tradycyjnie, jak początek wakacji to Lato w Twierdzy. Już po raz XVIII. Wehikuł kibicuje przedsięwzięciu od początku. Przypominamy, że przedsięwzięcia: „Lato i Zima w Twierdzy” zostały Laureatem I Głogowskiej Nagrody Historycznej „Złoty Bilet Wehikulu czasu”, która została wręczona 25.4.2013 roku.

Kolejny miesiąc pogodowych anomalii. W czerwcu przyszedł czas wichur. W czwartek, 26.06., około godz. 21.00 wiatr łamał gałęzie drzew. Na osiedlu przy ul. Folwarcznej runęło kilkanaście drzew. Przy Al. Wolności drzewa spadły na samochody. Kilka dni wcześniej wiatr wyrwał drzewa przy pomniku Wybickiego. Strażacy mają pełne ręce roboty.

Ofiara wichury przy ul. Bolesława Śmiałego (Fot. Paulina Naramska – dzięki uprzejmości: Głogów Nasze Miasto)

Zapraszamy do lektury. Z racji wakacyjnej pory, niektóre notki mają też kanikułowy, lekki charakter. Wśród notek znajdują się dwie nadesłane przez czytelników. Zapraszam do dzielenia się z Wehikułem nabytą wiedzą i innych miłośników przeszłości.

Most Tolerancji – taką nazwę nosi od 2005 r. głogowska przeprawa drogowa – po raz pierwszy wzmiankowana w 1291 r. Drewniany most był od połowy XVIII w. zwodzony, co znacznie ułatwiło żeglugę po Odrze w tym miejscu. Dopiero w 1917  r. oddano do użytku stalowy Most Hindenburga. Po jego zniszczeniu w 1945 r. funkcjonowała jedynie przeprawa promowa. W 1948 r. uruchomiono most Bailey`a, a do 1955 r. wybudowano obecny. W 1997 r. pomalowany został na wrzosowo-różowy kolor, wybrany w plebiscycie przez mieszkańców. Staraniem Towarzystwa Ziemi Głogowskiej odtworzone zostały historyczne akcenty: przy moście stanęła figura św. Jana Nepomucena, a na obydwu wjazdach zawisł herb Głogowa.