80 lat temu, 11 lipca 1943 r., w blisko 100 wsiach Wołynia rozpoczęła się „krwawa niedziela”. Świadkowie tej potwornej zbrodni trafili też na Ziemię Głogowską. W jej kolejną rocznicę Wehikuł przypomina książkę wspomnieniową Honorowego Obywatela Głogowa Antoniego Przybysza – „Wspomnienia z umęczonego Wołynia, 1939-1943”, Wrocław 1998; Wehikuł pisał również o książce głogowianki Sandry Błażejewskiej, „Wołyń 1943. Antypolska akcja OUN-UPA w województwie wołyńskim” i pracach Edwarda Grossa „Kresowe Dzieje Podolskich Wsi Wołochy, Ponikwa i Hucisko Brodzkie (1938-1944)”.

 Pomnik ku czci zamordowanych Polaków – mieszkańców Kresów Południowo–Wschodnich II RP (fot. GWC)

W trakcie lipca 1943 roku celem napadów stało się 520 wsi i osad, zamordowanych zostało około 10-11 tysięcy Polaków. A początek zbrodni wołyńsko-galicyjskiej miał miejsce w nocy z 8 na 9 lutego 1943 r. w Parośli w pow. Sarny na Wołyniu. Sotnia UPA Hryhorija Perehijniaka „Dowbeszki-Korobki” dokonała wówczas masakry od ok. 150 do ok. 170 polskich mieszkańców, w tym dzieci i niemowląt.

Jubileuszowe obchody rocznicy tej potwornej zbrodni będą miały w Głogowie podniosły charakter. 11 lipca w południe, na cmentarzu przy ul. Świerkowej (Brzostów) odbędzie się uroczystość patriotyczna z wojskową asystą honorową połączona ze składaniem wieńców i zapaleniem zniczy, organizowana przez Stowarzyszenie Głogowska Edukacja Kresowa i Towarzystwo Ziemi Głogowskiej.

Z wydanego niedawno zbioru wierszy Jerzego Pileckiego wybraliśmy utwór przedstawiony po raz pierwszy w roku 2020 w trakcie uroczystości rocznicowych.

11 lipca 2020 – 9 lutego 1943 – Wołyń

Jakimi słowy ten ból wyrazić,

Żeby nikogo dziś nie obrazić,

Bo gdzieś w pamięci mam ciągle słowa…

Synu, jesteś Polakiem, godnie się zachowaj.

Korzenie mam kresowe – od Nowogródka po Krasnojarsk,

A opowieści rodzinne zostawiły myśli w głowie.

Oddaję dziś cześć zamordowanym …

I dlatego tu stoję.

Więc złóżmy dziś symboliczne kwiaty,

Zapalmy znicze na granicy narodów

I pamiętajmy, nie zapomnijmy…

Że oni przecież żywi nadal są wśród nas.

Ich dusze przy nas pozostały,

Tylko ich ciała zabrał czas …

Okładka książki Jerzego Pileckiego

Trwa już XVI, tegoroczna edycja „Lata w Twierdzy Głogów 2023”. W tym roku do 8 lipca. Wszystkim wyjeżdżającym z miasta na letni wypoczynek życzymy udanych wakacji i urlopów. Pamiętajcie o Głogowie i o Wehikule czasu. Prosimy – zwracajcie uwagę na glogoviana i piszcie do Wehikułu. Mamy interesujące upominki dla naszych czytelników.

<

Kufel, dzieło głogowskiego złotnika M. Francke, znaleziony w Muzeum Narodowym w Lublinie

Sentymentalną pamiątką z pobytu w Głogowie prawnuka jego mieszkanki Anny Pauliny Schramm (z domu Dittmann) jest zdjęcie dotąd rosnącej czereśni. W przydomowym ogródku przy ul. Chopina (Eichendorffstraße) wiosną 2023 roku znalazł drzewo czereśni, której owoce przerabiała jeszcze jego prababcia. Niżej dwa zdjęcia z drzewem czereśni. Pierwsze prawie sprzed stu lat i drugie zrobione 12 kwietnia bieżącego roku.

Prababcia w ogródku przy czereśni

Tyle pozostało z czereśni w XXI wieku

Kolejna pozycja – Z lektur Wehikułu – i inne lipcowe ciekawostki w zakładce Wehikuł czasu.

Wszelkie pytania i uwagi prosimy kierować na adres wehikulczasuglogow@interia.pl

Jóź po raz XIV przy pomniku Jana z Głogowa na zaproszenie Towarzystwa Ziemi Głogowskiej i „Tygodnika Głogowskiego” spotkali się głogowscy Janowie i Janiny.
Życzenia Solenizantom złożył Prezydent Głogowa Rafael Rokaszewicz, a 100 lat odegrali trębacze Orkiestry Huty Miedzi „Głogów”.
W tym roku dokonano wyboru najstarszego uczestnika uroczystości, którym został Pan Jan Michalski liczący już 88 lat. Najmłodszym uczestnikiem okazał się 9 letni Jaś Markiewicz. Otrzymali oni specjalne dedykowane im upominki. Nagroda trafiła również do uroczej Pani Janiny.
Wśród uczestników spotkania imieninowego rozlosowano nagrody i okolicznościowe koszulki.
Tradycyjnie w przestrzeni zielonej w Parku Saperów posadzono „Drzewka Pamięci”. W Roku 2023 Mikołaja Kopernika ustanowionym przez Senat RP w 550 rocznicę urodzin wielkiego polskiego astronoma drzewka posadziły głogowskie szkoły noszące jego imię:
– Szkoła Podstawowa nr. 10
– II liceum Ogólnokształcące.
Towarzystwo Ziemi Głogowskiej i „Tygodnik Głogowski” dziękują jako organizatorzy sponsorom i fundatorom „Drzewek Pamięci”,nagród dla solenizantów i uczestników – Gminie Miejskiej Głogów, Powiatowi Głogowskiemu, Poseł na Sejm Wojciech Zubowski, Hotel „Qubus”, Pizzeria Tuti Santi, Muzeum Archeologiczno – Historyczne, O.K Park, „Społem” PSS, TOP – POLIGRAFIA, GLG Firany i Cukiernia WITCZAK.

W dniu 17 czerwca 2023 roku 50 osobowa grupa członków i sympatyków TZG udała się na kolejna juz wycieczkę turystyczno – krajoznawczą na Ziemię Lubuską. program wyjazdu był bardzo bogaty a jej uczestnicy zwiedzili : Sanktuarium w Gościkowie – Paradyżu, w Międzyrzeczu: Muzeum Ziemi Międzyrzeckiej im. Alfa Kowalskiego, kościoły, Ratusz i centrum miasta; spacer i popołudnie nad jeziorem w Łagowie; w Świebodzinie monumentalny Pomnik Chrystusa Króla. Wycieczkę poprowadzili: Antoni Bok, Irena Lembicz – Elsner i Dariusz A. Czaja.

Księżna Salome wróciła. Dzień 1 czerwca 2023 roku przejdzie do historii Głogowa.

Głogowski Wehikuł czasu serdecznie gratuluje i dziękuje wszystkim, którzy się przyczynili do powrotu księżnej Salome do Głogowa. Nie do kolegiaty a do zamku, ale do Głogowa. Dziękujemy za mądrą decyzję Dyrekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Kłaniamy się Prezydentowi i Dyrekcji Muzeum Archeologiczno-Historycznego.

Rzeźba ks. Salome w głogowskim Muzeum w chwilę po konferencji prasowej w towarzystwie Rafaela Rokaszewicza, Prezydenta Głogowa, dr. Waldemara Hassa, dyrektora MAH i prof. Piotra Oszczanowskiego, dyrektora MN we Wrocławiu (fot. K. Zawicki)

Już w roku 2012 roku Głogowski Wehikuł Czasu i TZG apelowali o powrót Salome. Jej konserwator pani Sabina Figurniak opowiadała nam w Kolegiacie o konserwacji posągu i jego pobycie w Naumburgu (na wielkiej wystawie pod hasłem „Mistrz z Naumburga – rzeźbiarz i architekt w katedrach Europy” (The Naumburg Master – Sculptor and Architect in the Europe of Cathedrals). Pani Figurniak gościła również głogowian w Muzeum Narodowym w Poznaniu, którzy wybrali się „z wizytą do księżnej Pani”. Kustosz B. Guldan-Klamecka z Muzeum Narodowego we Wrocławiu na naszą prośbę napisała hasło – „Posąg księżny Salomei głogowskiej”, które zamieszczone zostało w zeszycie 72. Encyklopedii Ziemi Głogowskiej. Dariusz A. Czaja zainicjował i przeprowadził z Pocztą Polską proces druku znaczka pocztowego. Kolejne inicjatywy na rzecz wyposażenia, działania władz miasta i placówek kultury, duchownych i wielu anonimowych mieszkańców znalazły swój koniec w głogowskim Zamku. Księżna wróciła. Jak podkreślali przedstawiciele władz i Muzeów, w ostatnim czasie rozmowy wymagały ciszy i dyskrecji. Transport i lokacja odbywały się w tajemnicy, choć po czasie wtajemniczeni dla podkreślenia swojej ważności deklarowali – „jest już od tamtego wtorku”. I dobrze, że jest.

Prezentacja posągu Księżnej głogowskiej Salome w pierwszych dniach czerwca przyniosło wiele jej wizerunków. Prezentujemy specjalne ujęcie dla Wehikułu czasu (fot. K. Zawicki)

Kwadrans po godz. 16, 19 maja 2023 r., Wehikuł wkroczył do Biblioteki PWSZ i zastał już twórców wystawy „Śląsk i ziemia głogowska na dawnych mapach” wśród eksponatów i uczestników prezentacji.

Na wystawie pokazano 25 ORYGINALNYCH MAP oraz 3 kopie – pozwalają one śledzić przemiany kartografii na przestrzeni 400 lat. To historia postępów nauki, konkurencji i współpracy. Wiedza uczonych, hojność mecenasów i praca mierniczych służyła artystom-kartografom. We współpracy sławnych twórców i oficyn stworzony został kartograficzny obraz świata. Kolejno był on aktualizowany z wykorzystaniem coraz doskonalszych technik typograficznych. W gronie wielkich wydawców znalazła się również głogowska oficyna Karla Flemminga. Doskonałej, jakości mapy i atlasy tej firmy obejmowały wszystkie kontynenty. Mapy pochodzą ze zbiorów: Towarzystwa Ziemi Głogowskiej, Sławomira Krawczyka, Antoniego Boka, Dariusza A. Czai.

Przypominamy – Przygotowana przez Towarzystwo Ziemi Głogowskiej i Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Głogowie wystawa dostępna w godz. otwarcia biblioteki będzie czynna do 20 października br.

Antoni Bok w trakcie charyzmatycznego kuratorskiego oprowadzania po wystawie.

Zapowiedzi:

– Laureat XI Głogowskiej Nagrody Historycznej – Złoty Bilet Czytelników „Wehikułu Czasu” za rok 2022 został wybrany 5 maja 2023 r. o północy, kiedy członkowie Kapituły zakończyli głosowanie i spośród pięciu Nominatów wybrali Laureata XI Głogowskiej Nagrody Historycznej – Złoty Bilet Czytelników „Wehikułu Czasu” za  rok 2022.

Nominowani zostali:

1. Zespół Archeologów związanych z Muzeum w Głogowie za całokształt działań badających, dokumentujących i opisujących przeszłość Ziemi Głogowskiej prowadzonych od 60 lat oraz za odkrycia w czasie badań archeologicznych, prowadzonych w 2022 r. na terenie budowy parku logistycznego Panattoni na Biechowie.
2. Ochotnicza Straż Pożarna w Kłobuczynie, za projekt i publikację pt. „Na straży pamięci. 800 lat wsi Clobusco 1222 – Kłobuczyn 2022” – całoroczne obchody jubileuszu.
3. Eryka Stolarska i zespół Muzeum Archeologiczno-Historycznego za szerokie i obszerne przedstawienie wątka głogowskiego na wystawie Cybisowie w cyklu Rodzinne historie sztuki.
4. Miejska Biblioteka Publiczna za wydanie: Telemach Pilitsidis, Śladami mentora, Jarosław Kachnowicz, red. Telemach Pilitsidis, Andrzej Michałowski, Głogów 2022.
5. Damian Szczepanowski i Paweł Łachowski, za wyniki badań sfragistyczno-historycznych przedstawione w pracy Wieża głodowa, Głogów 2022.

Tradycyjna Gala w trakcie, której zostanie ogłoszony Laureat oraz wręczona statuetka, dyplomy i inne wyróżnienia odbędzie się jesienią.

Statuetka laureata IX Głogowskiej Nagrody Historycznej za rok 2020, autorstwa Janusza Owsianego.

– XIV Głogowskie obchody imienin Jana z Głogowa odbędą się tradycyjnie 14 czerwca, zapraszamy już po raz kolejny Janiny, Jaski i Janowie, którzy spotkają się przy pomniku Jana z Głogowa stojącym na skwerze przy alei Wolności.

Ilustracja nr 5; Podpis: Przypomnijmy, że w tym roku mija 550. rocznica urodzin Mikołaja Kopernika, największego ucznia naszego profesora, któremu poświęcony został niedawno odnowiony pomnik–kamień, stojący na cokole, co wiele w swoim życiu pomników widział i nosił.

– XXX lat Encyklopedii Ziemi Głogowskiej wspominamy niżej początki tego wydawnictwa.

Zeszyt nr 1 Encyklopedii Ziemi Głogowskiej i nr 81.

– 29. Stachuriada w Grochowicach już 23-24 czerwca. „Pod wielkim dachem nieba” pojawią się miłośnicy twórczości Edwarda Stachury oraz muzyki z tzw. krainy łagodności. Niżej wspomnienia ówczesnego Naczelnika gminy Kotla Jana Baranieckiego i kierownika Ośrodka Kultury Sławomira Majewskiego.

Kolejna pozycja – Z lektur Wehikułu – i inne czerwcowe ciekawostki w zakładce Wehikuł czasu.

Wszelkie pytania i uwagi prosimy kierować na adres wehikulczasuglogow@interia.pl