Dwa sierpnie

914 lat temu, 24.08.1109, w dzień św. Bartłomieja po nieudanym ataku, znienacka na bramę, rozpoczęło się oblężenie głogowskiego grodu przez wojska króla Henryka V.

Postąpiono zgodnie z zasadami ówczesnej sztuki wojennej. W przypadku nieskutecznej próby zdobycia grodu przez zaskoczenie, z marszu, najeźdźca rozpoczynał oblężenie. Z reguły bowiem, nie pozostawiał na zapleczu niezdobytego grodu, który mógł stać się ośrodkiem i zapleczem walki partyzanckiej. Technika oblężnicza stosowała więc następujące metody: etap negocjacji i zabiegów dyplomatycznych (wystąpił – zakładnikami rozejmu zostały dzieci głogowskie); etap działań zbrojnych przy użyciu przywiezionych ze sobą i konstruowanych na miejscu machin oblężniczych w przypadku fiaska rozmów. Jak wiemy, atak zbrojny także nastąpił. We wrześniu wraz z brakiem sukcesów, wycofaniem się sojuszników i partyzanckimi atakami wojów Krzywoustego Henryk zwinął oblężenie.

Kartka pocztowa Salonu Malarzy Polskich (1885–1945) w Krakowie. Na niej w podpisie dwa błędy. Henryk V nie był jeszcze cesarzem i zdarzenie miało miejsce w roku 1109.

79 lat temu, 1 sierpnia 1944, o godz. 17.00 wybuchło Powstanie Warszawskie. Corocznie przypominamy to wydarzenie, którego tragicznym skutkiem była m.in. eksterminacja ludności cywilnej i jej exodus. W 1950 roku w Głogowie było zameldowanych 186, a w powiecie 440, razem 626 mieszkańców pochodzących z Warszawy. Pamiętajmy więc w Głogowie o „swoich” powstańcach i mieszkańcach Warszawy. Pozostali tu na naszej ziemi i naszych cmentarzach.

Połowa wakacji. Czekamy na Wasze relacje i opisy głogowskich znalezisk. Kto nie słyszał o ulicy Głogowskiej w Poznaniu? Czy Czytelnicy znają inne miasta, w których jest ul. Głogowska? A może macie stamtąd zdjęcia? Przysyłajcie.

My mamy zdjęcia z Krakowa, gdzie na Podgórzu jest ul. Głogowska. Nie wiemy, którego Głogowa dotyczy. Czy małopolskiego czy dolnośląskiego, ale ul. Głogowska.

Krakowska ulica Głogowska (fot. Wojtek)

Sygnały z Głogowa – 18 lipca 2023 r., upalne leniwe, lubelskie popołudnie. Przez Warszawę dotarła do Wehikułu informacja – dziki ptak na gzymsie u podnóża kolegiaty. Dziewczyny, które go zobaczyły, nie wiedzą, co zrobić. Wysyłam zdjęcie. Pomożesz?

Po szybkich konsultacjach w Głogowie dowiedzieliśmy się, że to młoda pustułka zwyczajna, z rodziny sokołowatych i przekazano radę jak działać. Być może była to nieudana pierwsza próba lotu z pobliskiego gniazda. Jak napisał Dominik Jeton z CIT dla Wehikułu – Często można je spotkać w okolicach Kolegiaty i Zamku, takie osobniki spokojnie powinny sobie poradzić bez pomocy człowieka. Natomiast znajomy lekarz weterynarz z kolei przestrzegł, by takiego ptaka, któremu chcemy pomóc samodzielnie, chwytać bardzo ostrożnie, by w samoobronie nie zrobił krzywdy.

Pustułka u stóp kolegiaty 18.07.2023

Znalezione w archiwum – Legnickie Koncerty z Tulipanem w lecie 1976 roku odbywały się również w głogowskim Zamku. Twórczość muzyczną J. Haydna i W.A. Mozarta i F. Farkasa prezentował Kwintet Dęty z Filharmonii w Częstochowie. Natomiast Koncert muzyki renesansowej przedstawili artyści grający na instrumentach z epoki. Była to „Dawna muzyka polska anonimowa i poezja J.A. Morsztyna”. Dziękujemy pani Marii z Legnicy za znalezisko w Archiwum Państwowym.
<

Strona z zaproszenia na koncert na głogowskim zamku

Kolejna pozycja – Z lektur Wehikułu i Pocztówka ze Śląska i inne sierpniowe ciekawostki w zakładce Wehikuł czasu.

Wszelkie pytania i uwagi prosimy kierować na adres wehikulczasuglogow@interia.pl

Towarzystwo Ziemi Głogowskiej i Głogowska Edukacja Kresowa były organizatorami uroczystości patriotyczno – religijnych związanych z 80 rocznicą ludobójstwa na Wołyniu.

W niedzielę 09 lipca br. odbyła się uroczysta msza święta w Kościele NMP Królowej Polski w Głogowie w intencji ofiar zbrodni wołyńskiej.

W dniu 11 lipca br. o godz. 12.00 odbyła się Uroczystość Patriotyczna z wojskową asystą honorową pod Pomnikiem Polaków pomordowanych przez OUN-UPA i wypędzonych ze swej ziemi na Cmentarzu Komunalnym Brzostów. W uroczystości udział wzięli przedstawiciele władz administracyjno – samorządowych; wicestarosta Powiatu Głogowskiego Jeremi Hołownia, zastępca prezydenta Głogowa Wojciech Borecki, radni Rady Miasta Głogowa i Rady Powiatu Głogowskiego,dowódcy i szefowie jednostek wojskowych Garnizonu Głogów, Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Więziennej, stowarzyszeń i związków byłych żołnierzy i weteranów Wojska Polskiego, głogowskiego Muzeum i członkowie GEK, TZG, Rodziny Katyńskiej.
Na zakończenie uroczystości złożono pod pomnikiem wiązanki kwiatów i zapalono znicze.

Pomnik Józefa Wybickiego – został odsłonięty w listopadzie 2018 r. – w stulecie odzyskania przez Polskę niepodległości – z inicjatywy Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Głogowie. Autorem projektu architektonicznego była Joanna Frąckowiak, a samego posągu Aleksandra Sacharczuk, wspomagana przez: Michała Selerowskiego, Filipa Łazarczyka i Adriana Lipińskiego. Wzorem dla artystki był wizerunek J. Wybickiego na obrazie M. Bacciarellego. Nadzór budowlany nad całością objął Marek Malica.
Twórca polskiego hymnu narodowego, jako wysłannik Księstwa Warszawskiego, 30.05.1812 r. witał pod Głogowem cesarza Napoleona, udającego się na wojnę z Rosją. W latach 1813-1814 przebywał tu z zamiarem stworzenia sieci wywiadowczo-informacyjnej w trakcie odwrotu Wielkiej Armii.
Pomnik stoi na pl. gen. Jana Nepomucena Umińskiego, dawnym Wilhelmplatz. Posadowiony został na cokole, na którym stały kolejno pomniki: Germanii (odsłonięty w rocznicę bitwy pod Sedanem – twórcą był głogowski rzeźbiarz Emil Steiner) i pomnik konny cesarza Wilhelma I, odsłonięty 19.10.1900 r. (przetrwał do końca II wojny światowej).

80 lat temu, 11 lipca 1943 r., w blisko 100 wsiach Wołynia rozpoczęła się „krwawa niedziela”. Świadkowie tej potwornej zbrodni trafili też na Ziemię Głogowską. W jej kolejną rocznicę Wehikuł przypomina książkę wspomnieniową Honorowego Obywatela Głogowa Antoniego Przybysza – „Wspomnienia z umęczonego Wołynia, 1939-1943”, Wrocław 1998; Wehikuł pisał również o książce głogowianki Sandry Błażejewskiej, „Wołyń 1943. Antypolska akcja OUN-UPA w województwie wołyńskim” i pracach Edwarda Grossa „Kresowe Dzieje Podolskich Wsi Wołochy, Ponikwa i Hucisko Brodzkie (1938-1944)”.

 Pomnik ku czci zamordowanych Polaków – mieszkańców Kresów Południowo–Wschodnich II RP (fot. GWC)

W trakcie lipca 1943 roku celem napadów stało się 520 wsi i osad, zamordowanych zostało około 10-11 tysięcy Polaków. A początek zbrodni wołyńsko-galicyjskiej miał miejsce w nocy z 8 na 9 lutego 1943 r. w Parośli w pow. Sarny na Wołyniu. Sotnia UPA Hryhorija Perehijniaka „Dowbeszki-Korobki” dokonała wówczas masakry od ok. 150 do ok. 170 polskich mieszkańców, w tym dzieci i niemowląt.

Jubileuszowe obchody rocznicy tej potwornej zbrodni będą miały w Głogowie podniosły charakter. 11 lipca w południe, na cmentarzu przy ul. Świerkowej (Brzostów) odbędzie się uroczystość patriotyczna z wojskową asystą honorową połączona ze składaniem wieńców i zapaleniem zniczy, organizowana przez Stowarzyszenie Głogowska Edukacja Kresowa i Towarzystwo Ziemi Głogowskiej.

Z wydanego niedawno zbioru wierszy Jerzego Pileckiego wybraliśmy utwór przedstawiony po raz pierwszy w roku 2020 w trakcie uroczystości rocznicowych.

11 lipca 2020 – 9 lutego 1943 – Wołyń

Jakimi słowy ten ból wyrazić,

Żeby nikogo dziś nie obrazić,

Bo gdzieś w pamięci mam ciągle słowa…

Synu, jesteś Polakiem, godnie się zachowaj.

Korzenie mam kresowe – od Nowogródka po Krasnojarsk,

A opowieści rodzinne zostawiły myśli w głowie.

Oddaję dziś cześć zamordowanym …

I dlatego tu stoję.

Więc złóżmy dziś symboliczne kwiaty,

Zapalmy znicze na granicy narodów

I pamiętajmy, nie zapomnijmy…

Że oni przecież żywi nadal są wśród nas.

Ich dusze przy nas pozostały,

Tylko ich ciała zabrał czas …

Okładka książki Jerzego Pileckiego

Trwa już XVI, tegoroczna edycja „Lata w Twierdzy Głogów 2023”. W tym roku do 8 lipca. Wszystkim wyjeżdżającym z miasta na letni wypoczynek życzymy udanych wakacji i urlopów. Pamiętajcie o Głogowie i o Wehikule czasu. Prosimy – zwracajcie uwagę na glogoviana i piszcie do Wehikułu. Mamy interesujące upominki dla naszych czytelników.

<

Kufel, dzieło głogowskiego złotnika M. Francke, znaleziony w Muzeum Narodowym w Lublinie

Sentymentalną pamiątką z pobytu w Głogowie prawnuka jego mieszkanki Anny Pauliny Schramm (z domu Dittmann) jest zdjęcie dotąd rosnącej czereśni. W przydomowym ogródku przy ul. Chopina (Eichendorffstraße) wiosną 2023 roku znalazł drzewo czereśni, której owoce przerabiała jeszcze jego prababcia. Niżej dwa zdjęcia z drzewem czereśni. Pierwsze prawie sprzed stu lat i drugie zrobione 12 kwietnia bieżącego roku.

Prababcia w ogródku przy czereśni

Tyle pozostało z czereśni w XXI wieku

Kolejna pozycja – Z lektur Wehikułu – i inne lipcowe ciekawostki w zakładce Wehikuł czasu.

Wszelkie pytania i uwagi prosimy kierować na adres wehikulczasuglogow@interia.pl