Wehikuł czasu  – luty 2025 (rok 16/192)

XVII Zima w Twierdzy Głogów 2025. Już za chwilę, 3 lutego rozpoczną się ferie, a dla przebywających w Głogowie cykliczna akcja umożliwiająca poznanie, na co dzień niedostępnych w Głogowie miejsc związanych z militarną historią miasta. Tym razem będzie to m.in. budynek Sądu Rejonowego, czy Odrzańskie Centrum Przyrodniczo-Rekreacyjne Neptun. Obydwa obiekty znajdują się w miejscach, które były w przeszłości wplecione w system fortyfikacji twierdzy. Szczegółów szukajcie w Internecie.

W pochodzącym z początku XX wieku gmachu Sądu kryje się wiele ciekawostek architektonicznych i fortecznych

22 stycznia 2025 roku na cmentarzu przy ul. Świerkowej liczne grono znajomych, byłych uczniów i koleżeństwa nauczycieli, pożegnało Wiktorię Kister. Była nauczycielką historii (profesorem szkoły średniej decyzją Kuratorium w Zielonej Górze) w Zespole Szkół Zawodowych nr 1 w latach 1961–2003, która zmarła 16 stycznia w wieku 87 lat. Była naszą nauczycielką historii, wychowawczynią pokoleń uczniów, pozostawiła ślad w naszych sercach i umysłach. Wehikuł też ma Pani Profesor coś do pamiętania…

Prof. Wiktoria Kister wśród Grona Pedagogicznego (Kronika ZSPol.)

33. Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w Głogowie, tradycyjnie obserwowany był przez Wehikuł czasu (choć z daleka), z jego aktywnym udziałem. W wyniku zbiórki w trakcie licytacji uzyskano ponad 46 600 zł (w ubiegłym roku 36 tys.).

80 lat temu, 12 lutego oddziały Armii Czerwonej okrążyły zamienione w twierdzę miasto. 27 lutegożołnierze 6 Warszawskiego Samodzielnego Zmotoryzowanego Batalionu Pontonowo-Mostowego Wojska Polskiego postawili na wschodnim brzegu Odry, poniżej Czelina, pierwszy polski słup graniczny na Odrze.  O początku tradycji głogowskich saperów piszemy niżej.

Zbudowany w końcu lat 60. XX wieku przez głogowskich saperów most pontonowy na Odrze wizytowany przez generałów E. Molczyk dowódcę  Śląskiego Okręgu Wojskowego i T. Piotrowskiego, Szefa Wojsk Inżynieryjnych MON (Zbiory I. Dominiaka)

Z lektur Wehikułu  (144)

Dziś książka na ferie. Wspomnienie sportowca o sporcie. Czas ferii to nie tylko wycieczki i daleka historia. To również czas zajęć w szkolnej czy miejskiej hali sportowej. Jak hala, to może i koszykówka? Łączymy dziś codzienność z przeszłością. Wehikuł prezentuje więc wspomnienia koszykarza z USA grającego ponad 40. lat temu w polskiej lidze koszykówki. Dziękuje również Kentowi za sympatyczną dedykację. W Lublinie wydano wspomnienia:

Kent Washington, Kentomania. Czarnoskóry wirtuoz koszykówki w komunistycznej Polsce, Lublin 2023.

Pierwszy Amerykanin w polskiej drużynie. Wzrost 173 cm nie dawał mu wielkich szans na boisku, więc przewagę zdobywał umiejętnościami kozłowania, dryblowania i podawania piłki w niekonwencjonalny, zaskakujący dla przeciwnika sposób. Jego znajoma stwierdziła: „fajnie jak taki maluch robi sobie jaja z tych wielkoludów na boisku”.

Polskę zaczął poznawać w maju 1976 r., kiedy jako członek drużyny z Southampton College przyleciał nad Wisłę na siedem meczów. „Przez kilka kolejnych dni w Warszawie jadłem dziwne jedzenie i piłem ciepłą colę, dużo zwiedzałem i zetknąłem się z zupełnie innym stylem gry w koszykówkę (…)”. Kilka lat później przyjechał na 4 i pół sezonu, które spędził w Starcie Lublin i Zagłębiu Sosnowiec do 1983 roku.

Opisuje swoje obserwacje, począwszy od „czarnego rynku” dewizowego, czyli wymiany dolarów na złotówki.  „Chce wymienić dolar na złotówka – odpowiedział koszykarz pytającemu łamanym angielskim kelnerowi. Gdzie się nie pojawili, słyszeli „ciendź many”. Dużo trenował, spędzając w związku z tym wiele czasu w obiektach sportowych. Jednak sam dużo oglądał i był też atrakcją dla kibiców i współtowarzyszy sportowych zawodów.

O tym jak szeroka była wiedza, że jednym z koszykarzy w polskiej drużynie jest zawodnik o innym kolorze skóry i do tego „wirtuoz” koszykówki, niech świadczy fakt, że Stanisław Bareja uczynił z Kenta bohaterem jednego z epizodów w kultowym „Misiu”. Koszykarz „zagrał” rolę młodego Rysia Ochódzkiego, który stwierdził przed swoją partnerką: „Jak byłem młody, to też byłem Murzynem i grałem w kosza”. Kent opowiada o nagraniu i znakomitych relacjach ze Stanisławem Tymem i reżyserem.

Washington rozegrał w polskiej Lidze Koszykówki 146 meczów i zdobył w latach 1979–1983 2 750 punktów, czyli średnio, blisko 20 punktów w każdym spotkaniu.

Pocztówka ze Śląska (25)

W 80 lat po zakończeniu wojny przypominamy w naszym cyklu widoki z podróży koleją w 1945 roku. Wędrówka ludów odbywała się równolegle z mknącymi na front czy z frontu eszelonami wojskowymi. Sowieci dwutorowe linie kolejowe, szczególnie gęste na Śląsku, albo rozbierali, albo jeden z torów przekuwali na „rozmiar” dostosowany do rozstawu osi swoich wagonów. Dla cywilów wagonów było, więc mało miejsca, dlatego wykorzystywano wszystkie powierzchnie. Łącznie z dachami.

Obrazek kolejowy w drodze do Wrocławia. Fotografia uzyskana dzięki pomocy dr. Marka Żaka z Muzeum Miedzi w Legnicy.

Kolejna pozycja – Z lektur Wehikułu – i inne lutowe ciekawostki w zakładce Wehikuł czasu.

Wszelkie pytania i uwagi prosimy kierować na adres wehikulczasuglogow@interia.pl

Zapraszam do lektury Wehikułu na stronie TZG i do Niecodziennika „Wehikułu czasu” – https://www.facebook.com/glogowskiwehikulczasu

Wszelkie pytania i uwagi prosimy kierować na adres wehikulczasuglogow@interia.pl

Zaszufladkowano do kategorii Inne | Możliwość komentowania Wehikuł czasu  – luty 2025 (rok 16/192) została wyłączona

Kartka z Kalendarza historycznego TZG „Krajobrazy nadodrzańskie” – Luty 2025 rok.

Stara Odra powtarza dawny bieg Baryczy, która do XIII/XIV w. łączyła się z Odrą na wysokości Głogowa. W widłach obydwu tych rzek i ich odnóg założony został pod koniec X w. głogowski gród. W latach 1593-1748 obecna Stara Odra stanowiła główny nurt rzeki. Warto pamiętać, że na jej lewym brzegu znajdowały się do 1813 r. Serby, a do roku 1945 przysiółek Oberau. Przez most, na którym pobierano myto, zwany serbowskim, przechodziła droga do Polski. Poprzednikiem obecnego mostu był betonowy Ostlandbrücke, ukończony w 1932 r. i zniszczony 13 lat później.

Foto: Marcin Kopij

Zaszufladkowano do kategorii Inne | Możliwość komentowania Kartka z Kalendarza historycznego TZG „Krajobrazy nadodrzańskie” – Luty 2025 rok. została wyłączona

Sprawozdawcze Posiedzenie Rady Towarzystwa Ziemi Głogowskiej za 2024 rok

W piątek 31stycznia 2025 roku w Sali Konferencyjnej Miejskiego Ośrodka Kultury odbyło się Sprawozdawcze Posiedzenie Rady Towarzystwa Ziemi Głogowskiej za działalność w 2024 r. Członkowie Rady i Komisji Rewizyjnej TZG zatwierdzili „Sprawozdanie z działalności merytorycznej i finansowej za 2024 r.” i udzielili Zarządowi absolutorium. Na Posiedzeniu przyjęto „Główne kierunki do działalności w 2025 r. i plan finansowy do jego realizacji”.

Dobiega końca kadencja 2022 – 2025 dla obecnych władz statutowych. Rada podjęła uchwałę o zwołaniu w dniu 24.05.2025 r. Zwyczajnego Sejmiku Sprawozdawczo – Wyborczego Towarzystwa Ziemi Głogowskiej.

W obradach uczestniczył Prezydent Głogowa Rafael Rokaszewicz, wicestarosta Powiatu Głogowskiego Jeremi Hołownia, dyrektor Muzeum Archeologiczno – Historycznego Waldemar Hass, prezesi i członkowie stowarzyszeń i instytucji kultury, które na co dzień współpracują z TZG min. Głogowskiej Edukacji Kresowej. Chóru Beati Cantores, MBP i Stowarzyszenia Przyjaciół Muzeum i Historii Miasta Głogowa.

Warto dodać że Towarzystwo Ziemi Głogowskiej w 2025 r. obchodzi doniosły Jubileusz 80 lecia działalności w Głogowie i na Ziemi Głogowskiej

Po obradach odbyło się towarzyskie Noworoczne Spotkanie Regionalistów.

Relacja fotograficzna w linku poniżej ( autor- Zdzisław Błażejewski)

https://www.facebook.com/photo/?fbid=932842608935823&set=pcb.932843108935773

Zaszufladkowano do kategorii Inne | Możliwość komentowania Sprawozdawcze Posiedzenie Rady Towarzystwa Ziemi Głogowskiej za 2024 rok została wyłączona

Wehikuł czasu  – styczeń 2025 (rok 16/191)

Wchodzimy w rok jubileuszowy – 80. rocznicy zakończenia II wojny światowej i przybycia na tę ziemię Polaków.

80 lat temu w styczniu 1945 r. nad Odrę trafił walec wojenny. Rozbijane i spychane w trakcie ofensywy styczniowej Armii Czerwonej oddziały Wehrmachtu na Dolnym Śląsku łapią chwilowy oddech. Kilka miesięcy później, ale jeszcze przy dużych kosztach ludzkich i materialnych, następuje koniec tej straszliwej wojny. Głogów został zdobyty na miesiąc przed kapitulacją III Rzeszy. Potem rozpoczęła się odyseja milionów ludzi.

Ukazujące się w coraz większej ilości opracowania i wspomnienia niemieckie czy kolejne prace polskie oparte na badaniach w dostępnych archiwach pozwalają poszerzać naszą wiedzę o najnowszej historii Głogowa. Będziemy przypominali jubileuszowe wydarzenia w odpowiadających im miesiącach Wehikułu czasu.

Ostatnie chwile wojennego Głogowa. Zdjęcie lotniczego zwiadu 80 lat temu

Natomiast w ostatnim miesiącu minionego roku zarejestrowaliśmy kilka interesujących faktów. Celem utrwalenia w zbiorowej pamięci piszemy także o nich.

4. Głogowski Batalion Inżynieryjny, aktywnie uczestniczący w likwidacji skutków katastrofalnej letniej powodzi, ma swój udział w szybkim oddaniu do użytku tymczasowego mostu na Osobłodze w Krapkowicach (woj. opolskie), który od 23 grudnia 2024 r. służy już mieszkańcom. Budowa trwała 28 dni. Nowy most wojskowej konstrukcji DMS-65 zastąpi stary, zniszczony przez powódź, na drodze krajowej 45. Ma nośność do 10 ton i długość 39 m. Wyeliminował kłopotliwe objazdy na trasie Opole-Racibórz. Po pierwszych dniach użytkowania okazuje się, że nie jest przestrzegane ograniczenie nośności do 10 ton. Most może zostać „rozjechany” przez ciężarówki.

Most na Osobłodze (fot. Tygodnik Krapkowicki)

W reprezentacyjnej Sali Królewskiej Akademii Rycerskiej w Legnicy 18 grudnia 2024 r. wręczono Nagrodę „Legnicka Książka Roku 2023”, która powędrowała do Stowarzyszenia „Pamięć i Dialog” za pracę „Tadeusz Gumiński: życie, dzieło, pamięć”. Statuetkę projektu Katarzyny Bułki-Matłacz odebrał redaktor i inicjator wydawnictwa dr Marek Żak. Wehikuł czasu ma powody do satysfakcji, bowiem uczestniczył w pracach zespołu redakcyjnego i napisał kilka artykułów. Jeden z nich analizuje i opisuje wątki głogowskie w olbrzymim dziele T. Gumińskiego, jakim był jego „Dziennik” pisany przez kilkadziesiąt lat.

Czy Grębocice wrócą do powiatu głogowskiego? Na ostatniej sesji Rada Gminy podjęła uchwałę o rozpoczęciu konsultacji społecznych. Za podjęciem działań głosowało 13 radnych przy 1 głosie sprzeciwu i 1 wstrzymującym. Inicjatywa grębocicka wywołała lokalną burzę. Poczekajmy do marcowych konsultacji, które odbędą się w trakcie zebrań wiejskich.

Gmina Grębocice a powiat głogowski (fot. UG Grębocice)

Pomnik Bolesława Chrobrego w Głogowie coraz bliżej. Najwyżej, spośród 10 projektów, Jury, któremu przewodniczy artysta plastyk Małgorzata Maćkowiak, oceniło pomysł artysty rzeźbiarza z Poznania – Rafała Nowaka wraz z zespołem. Jego Bolesław Chrobry siedzi na tronie ozdobionym symbolami, oparty jest na mieczu. Jak będzie ostatecznie wyglądał pomnik, który stanie w Głogowie, nie wiemy, bo jeszcze brak informacji o skierowaniu do realizacji i proponowanych korektach czy uzupełnieniach.

Minęła właśnie w grudniu 10. rocznica objęcia głogowskiej prezydentury przez Rafaela Rokaszewicza. Tym samym staje się najdłużej pełniącym ten urząd w polskim Głogowie.

2014-12-08, Zaprzysiężenie prezydenta R. Rokaszewicza (fot. P. Dudzicki)

Z racji postępujących decyzji przybliżających budowę nowej przeprawy i obwodnicy miasta, jeszcze raz, niżej, przypominamy zdarzenie ze stycznia 1948 roku, będące przyczynkiem do historii głogowskich mostów po wojnie. 

Kolejna pozycja – Z lektur Wehikułu i Pocztówka ze Śląska i inne styczniowe ciekawostki w zakładce Wehikuł czasu.

Wszelkie pytania i uwagi prosimy kierować na adres wehikulczasuglogow@interia.pl

Zaszufladkowano do kategorii Inne | Możliwość komentowania Wehikuł czasu  – styczeń 2025 (rok 16/191) została wyłączona